Radio Białystok | Wiadomości | Bitwę białostocką można oglądać na wystawie przygotowanej przez IPN [zdjęcia]
Przed Podlaskim Urzędem Wojewódzkim w Białymstoku otwarta została w piątek wystawa IPN poświęcona wojnie polsko-bolszewickiej, której częścią była tzw. bitwa białostocka z 22 sierpnia 1920 roku. W sobotę odbędą się oficjalne miejskie obchody setnej rocznicy tej bitwy.
Tzw. bitwa białostocka z 22 sierpnia 1920 r. uważana jest przez historyków za największą w dziejach miasta. Starły się w niej oddziały I Pułku Piechoty Legionów ze ściganymi wojskami bolszewickimi, cofającymi się spod Warszawy. Jak opisują historycy, zwycięstwo zostało odniesione przez siły polskie, które w kilkugodzinnych, krwawych walkach ulicznych skutecznie powstrzymywały odwrót na Wschód znacznie liczniejszych wojsk przeciwnika.
W opisach wojny polsko-bolszewickiej 1919-20, bitwa białostocka traktowana jest jako jeden z ostatnich akordów polskiej kontrofensywy znad Wieprza. W swoich wspomnieniach Józef Piłsudski bitwę o Białystok określił mianem "zupełnej klęski" 16. armii sowieckiej. Strona polska miała 34 zabitych i ponad 200 rannych, bolszewicy - ponad 800 zabitych i rannych, 8,2 tys. żołnierzy agresora dostało się do niewoli. Wojska polskie zdobyły trzy pociągi, samolot, 22 działa i 147 karabinów maszynowych.
Otwartą przed urzędem wojewódzkim, przygotowaną przez IPN ekspozycję pt. "Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Kierunek północno-wschodni" będzie można oglądać przez tydzień. Składa się ona z kilkunastu paneli wystawienniczych ułożonych chronologicznie, które opowiadają o walkach na terenach od Łomży po obecną Białoruś, w tym o bitwie białostockiej czy tzw. operacji niemeńskiej, w której pobite zostały wojska bolszewickie frontu zachodniego.
"Wiemy, jakim bohaterstwem wykazał się żołnierz polski w tych jednodniowych w zasadzie, ale bardzo dramatycznych zmaganiach. Przywołujemy tych bohaterów, szczególnie z I Pułku Piechoty Legionów, którzy 22 sierpnia 1920 roku walczyli w Białymstoku i walnie przyczynili się do tego, że - już trochę zdezorganizowana - ta 16. armia sowiecka została tutaj jeszcze mocniej pognębiona i rozbita" - mówił o bitwie białostockiej wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski. Dodał, że pamięć o roku 1920 i II RP, była ważnym elementem "zrywów niepodległościowych" lat 70. i 80. ubiegłego wieku.
Po wernisażu tej wystawy wojewoda Paszkowski i marszałek województwa podlaskiego Artur Kosicki złożyli wieńce przy pomniku przy ul. Zwycięstwa, upamiętniającym żołnierzy I Pułku Piechoty Legionów, którzy w tym miejscu walczyli i polegli w obronie miasta.
Sama ulica blisko cztery lata temu została zdekomunizowana w ten sposób, że co prawda jej nazwa pozostała, ale teraz upamiętnia ona właśnie m.in. zwycięstwo nad bolszewikami w 1920 roku, a nie - jak wynikało z uchwały miejskiej rady narodowej z 1968 roku - zwycięstwo Związku Radzieckiego i sprzymierzonych sojuszniczych armii nad hitleryzmem w roku 1945.
W sobotnie południe odbędą się oficjalne obchody rocznicy organizowane przez miasto przy pomniku marszałka Józefa Piłsudskiego. Wcześniej zostaną złożone wieńce we wszystkich miejscach pamięci związanych z bitwą białostocką.
