Radio Białystok | Wiadomości | Akcja "Wieczna Pamięć" - uroczystości upamiętniające ofiary pacyfikacji dokonanych przez oddział "Burego"
Złożeniem kwiatów i wspólną modlitwą upamiętnili ofiary pacyfikacji okolicznych wsi. W centrum Hajnówki mieszkańcy wzięli udział w akcji pod hasłem "Wieczna Pamięć".
Akcja nawiązuje do wydarzeń ze stycznia i lutego 1946 roku. Wtedy z rąk oddziału polskiego niepodległościowego podziemia dowodzonego przez kpt. Romualda Rajsa "Burego" zginęło 79 osób - prawosławnych mieszkańców pochodzenia białoruskiego ze wsi Zanie, Zaleszany, Końcowizna, Szpaki i Wólka Wygonowska. Wśród zamordowanych były też dzieci.
Uroczystości organizuje od 2018 r. grupa lokalnych społeczników i mieszkańców. Była to odpowiedź na Marsze Żołnierzy Wyklętych w Hajnówce, które od 2016 roku organizowały środowiska narodowe. Na początku lutego 2023 organizatorzy hajnowskich marszy poinformowali, że w tym roku wydarzenie się nie odbędzie.
Od pierwszej edycji hajnowskie Marsze Żołnierzy Wyklętych wzbudzały duże emocje nie tylko w samej Hajnówce. Chodzi o fakt upamiętniania w czasie tych marszów m.in. kpt. Romualda Rajsa "Burego".
Pion śledczy IPN, który prowadził śledztwo dotyczące pacyfikacji, przyjął, że ofiar było 79, choć członkowie społecznego komitetu rodzin wskazują, że o trzy więcej. Wśród ofiar było 30 furmanów, z których usług oddział "Burego" korzystał, przemieszczając się po okolicy. IPN przyjął kwalifikację prawną tej zbrodni jako ludobójstwo. W 2005 r. umorzył śledztwo m.in. dlatego, że po wojnie prawomocnie zakończyło się postępowanie wobec części sprawców, inni już nie żyli, a pozostałych nie udało się ustalić. W 2020 r. Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego ogłosił ofiary pacyfikacji męczennikami Cerkwi, włączono ich do grona cerkiewnych męczenników. Akt kanonizacji odczytano podczas uroczystości w Zaleszanach w lipcu 2020 r.
